15.05.2009 Warsztat reportera
Dziennikarstwo z mistrzem
Robert Monik
Jeśli chcecie się dowiedzieć, jak patrzył na dziennikarstwo Ryszard Kapuściński, czym według niego jest ta profesja, co to znaczy być prawdziwym dziennikarzem, to zapraszam do lektury tego artykułu.
Cynicy są natomiast nieludzcy i ta postawa według mistrza oddala nas od naszego zawodu. Oddala nas od ludzi i prawdziwego życia. Od problemów i istotnych spraw. Czyli od tego, co jest sednem dziennikarstwa i reportażu, bowiem prawdziwi dziennikarze pracują z ludźmi, próbują zrozumieć ich życie, historię, ich emocje, uczucia, myśli. Żyją życiem swoich bohaterów. Ich problemami, Ciągle badają i odkrywają otaczającą ich rzeczywistość.
„Źródłem dziennikarskiego poznania – uważał Kapuściński – są zazwyczaj inni. To inni nami kierują, przedstawiają nam swoje opinie, dla nas interpretują świat, który staramy się zrozumieć i opisać”. To właśnie ci inni powinni być dla nas najważniejsi, bowiem to oni podsuwają nam kolejne, interesujące, poruszające, godne uwagi tematy do artykułów, reportaży, felietonów, newsów.
Jego zdaniem, „wszystkie problemy związane z naszym zawodem, wartościami, jakie wyznajemy, z naszym twórczym charakterem, pozostają niezmienne. Jakiekolwiek odkrycie czy rozwój techniczny mogą przyjść nam z pomocą, ale nie mogą zająć miejsca i istoty naszej pracy, naszego poświęcenia, naszych studiów, naszych odkryć czy poszukiwań”.
Według niego, profesję dziennikarską charakteryzują trzy ważne czynniki, tj. chęć poświęcenia części nas samych, nieustanne pogłębianie wiedzy oraz nietraktowanie jej jako sposobu na zrobienie fortuny, dlatego dobrym dziennikarzem dla niego jest ten, kto hołduje tym właśnie wartościom. Musimy o tym pamiętać dzisiaj, ponieważ często zapominamy, czym jest prawdziwe dziennikarstwo, kim jest prawdziwy dziennikarz, co jest najważniejsze w dziennikarstwie.
Odnosząc się do tego mistrz wskazuje, że dziennikarstwo to bardzo wymagający zawód, któremu dziennikarz musi poświęcić całą swoją energię, czas i uwagę. Samego siebie, ponieważ dziennikarzem jest się przez 24 godziny na dobę i „nie możemy po prostu zamknąć biura o czwartej po południu i zająć się innymi sprawami, bo jest to praca, która wypełnia całe nasze życie”.
Nie można inaczej uprawiać tego zawodu, niż poświęcić mu się bez reszty. Każdej chwili życia, bowiem bez pełnego zaangażowania i oddania nie można być dobrym w tym, co się robi. Nie można być dobrym dziennikarzem.
Według mistrza, „dziennikarstwo można praktykować w pełnej formie na kilku różnych poziomach. Na poziomie twórczym, jak to się dzieje w przypadku 99 procent dziennikarzy, ich praca nie różni się wiele od zwyczajnej pracy szewca czy ogrodnika.”
Drugi poziom dziennikarstwa to poziom kreacyjny, który wyróżnia się przede wszystkim tym, że podczas swojej pracy dziennikarz wkłada w nią cząstkę własnej osobowości i ambicji. Wymaga on zaangażowania całej duszy dziennikarza, poświęcenia i czasu.
W dziennikarskim fachu ważne jest nieustanne pogłębianie wiedzy, uczenie się, poszerzanie horyzontów. Same zdolności nie wystarczą. Talent trzeba szlifować, ćwiczyć, rozwijać. Podobnie jak wiedzę, umiejętności, charakter, osobowość, temperament, nad którymi musimy nieustannie pracować po to, by były naszymi sojusznikami w pracy.
„Ciągła nauka i aktualizowanie wiedzy – według Kapuścińskiego – to conditio sine qua non”.
Kapuściński zwracał uwagę, że dziennikarstwo to nie jest zawód dla tych, którzy chcą dużo zarabiać,bowiem początkujący dziennikarze zdaniem mistrza są ubodzy, pracują za małe pieniądze i dopiero z wiekiem awansują. Dlatego też dziennikarstwo to profesja dla ambitnych, twórczych i trzeźwo myślących ludzi. I wymaga od człowieka pasji, serca, duszy, wyobraźni. Co oznacza, że dziennikarze nie mogą bać się wyzwań, ciężkiej pracy, wytrwałości.
Ich praca będzie nagrodzona przez czytelników, widzów i słuchaczy, którzy swoich ulubieńców znają i cenią, ponieważ uważają ich za wyjątkowych, interesujących, kompetentnych. O tym może świadczyć uwaga, zainteresowanie i czas poświęcany im w każdej wolnej chwili.
Zdaniem Kapuścińskiego, „oni są uczciwymi ludźmi, którzy doceniają wartość naszej pracy i bardzo szybko zaczynają ją kojarzyć z naszym imieniem, wiedzą, że od tego imienia otrzymają dobry produkt. To jest moment, w którym człowiek przeistacza się w dziennikarza z ustabilizowaną pozycją.”
Zatem, do piór, dziennikarze!
*****
Źródło: Ryszard Kapuściński, „Rozmowy o dziennikarstwie”
PRZERWA NA REKLAMĘ
Zobacz artykuły na podobny temat:
Okno na świat
Bartłomiej Paulus
Korzyści płynące z Internetu szybko dostrzegły jednak duże koncerny prasowe, które bardzo dynamicznie, w bardzo zbliżonym okresie rozpoczęły swój podbój Internetu.
Tyrania informowania
Zenon Kuczera
W czasie kiedy wydaje się, że demokracja i wolność triumfują na całym świecie uwolnionym od reżimów totalitarnych, paradoksalnie pod różnymi aspektami wraca do sił cenzura i manipulacja.
Dziennikarskie hieny
Sylwester Latkowski
Gwiazdy każą sobie płacić za sesje fotograficzne i wywiady. A tu nic, bezczelni dziennikarze nie płacąc sfotografowali, nie płacąc za newsa puścili w świat.
Media lokalne - wpływ właściciela
Bartłomiej Dwornik
Redaktor naczelny - w myśl zapisów Prawa Prasowego - odpowiadać powinien za treść przygotowywanych przez redakcję materiałów oraz sprawy redakcyjne i finansowe redakcji. Tyle teoria.
Search Engine Optimisation – A Guide From Polish Journalists [LINK]
Bartłomiej Dwornik
Poradnik dla dziennikarzy: jak pisać artykuły do internetu zgodnie z zasadami pozycjonowania Search Engine Optimization (czyli SEO). Tekst przygotowany przez redakcję Reporterzy.info dla anglojęzycznego wydania internetowego portalu European Journalism Observatory - EJO.
Dziennikarstwo obywatelskie czy oddolne?
Maciej Lewandowski, Robert Dorabiała
Poniższy artykuł jest subiektywną analizą zjawiska zwanego "dziennikarstwem oddolnym", próbą odgadnięcia drogi jego rozwoju i wskazania niebezpieczeństw nań czyhających.
Cyberdziennikarstwo
Katarzyna Bocheńska
Wywiad z Leszkiem Olszańskim, dziennikarzem, redaktorem, badaczem i praktykiem internetu, autorem książki Dziennikarstwo internetowe.