13.11.2023 Rynek medialny
Yellow Press. Czym jest żółta prasa i żółte dziennikarstwo
Krzysztof Fiedorek
Terminy „żółta prasa” i „żółte dziennikarstwo” są często używane w sposób pejoratywny, aby określić praktyki dziennikarskie, które opierają się na sensacji, plotkach i emocjach, zamiast na obiektywnych faktach. Poznajmy ich genezę, cechy charakterystyczne i wpływ na społeczeństwo.
Termin „żółta prasa” został po raz pierwszy użyty w Stanach Zjednoczonych w 1896 roku, aby opisać konkurencję między dwoma nowojorskimi gazetami: „New York World” Josepha Pulitzera i „New York Journal” Williama Randolpha Hearsta. Obie gazety rywalizowały o najwyższy nakład, stosując coraz bardziej sensacyjne i skandalizujące metody. Nazwa "yellow press" wywodzi się od żółtego paska komiksowego, związanego z postacią The Yellow Kid ("Żółty Dzieciak"), który pojawiał się na łamach obu tych tytułów..
Jednym z najbardziej znanych przykładów żółtej prasy z tamtego okresu była historia o zatopieniu hiszpańskiego krążownika „Maine” w 1898 roku. Hearst i Pulitzer bezpodstawnie oskarżyli Hiszpanię o zatopienie okrętu, co przyczyniło się do wybuchu wojny amerykańsko-hiszpańskiej.
Cechy charakterystyczne żółtej prasy
Żółta prasa, nazywana czasem również "penny press" charakteryzuje się następującymi cechami:
- Nacisk na sensację: Żółta prasa skupia się na wydarzeniach szokujących, szokujących lub nieoczekiwanych. Często wykorzystuje nagłówki i ilustracje, które mają przyciągnąć uwagę czytelnika.
- Powierzchowność: Żółta prasa często porusza złożone tematy w sposób powierzchowny i uproszczony. Nie dba o obiektywizm i rzetelność informacji.
- Emocje: Żółta prasa stara się wywołać u czytelnika silne emocje, takie jak strach, gniew lub podziw.
Istnieje wiele czynników, które przyczyniają się do popularności yellow press. Jednym z nich jest ludzka ciekawość, która skłania nas do czytania o szokujących i nieoczekiwanych wydarzeniach. Innym czynnikiem jest dostępność informacji, który sprawia, że coraz łatwiej jest nam znaleźć informacje, które nas interesują.
Yellow press jest popularna w wielu krajach świata. Do przykładów takich mediów należą:
- W Stanach Zjednoczonych: „The New York Post”, „National Enquirer”
- W Wielkiej Brytanii: „The Sun”, „Daily Mail”
- W Niemczech: „Bild”, „RTL Aktuell”.
Wpływ żółtej prasy na społeczeństwo
Żółta prasa może mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na społeczeństwo. Z jednej strony może przyczyniać się do zwiększenia świadomości społecznej na ważne tematy. Z drugiej strony może też szerzyć dezinformację i prowadzić do polaryzacji społeczeństwa.
Do pozytywnych skutków żółtej prasy można zaliczyć:
- Zwiększanie świadomości społecznej: Żółta prasa może przyczyniać się do zwiększania świadomości społecznej na ważne tematy, takie jak problemy społeczne, polityka czy kultura.
- Promowanie demokracji: Żółta prasa może wspierać demokrację, pomagając w monitorowaniu władzy i informowaniu opinii publicznej o ważnych wydarzeniach.
Do negatywnych skutków żółtej prasy można zaliczyć:
- Szerzenie dezorientacji: Żółta prasa może szerzyć dezinformację, rozpowszechniając nieprawdziwe lub niesprawdzone informacje.
- Prowadzenie do polaryzacji społeczeństwa: Żółta prasa może prowadzić do polaryzacji społeczeństwa, promując skrajności i antagonizm między różnymi grupami społecznymi.
Żółte dziennikarstwo można spotkać w różnych mediach, takich jak prasa, telewizja, radio czy internet. Do przykładów żółtego dziennikarstwa można zaliczyć:
- Nagłówki typu klikbajt które mają przyciągnąć uwagę czytelnika, nawet jeśli nie odpowiadają zawartości artykułu.
- Rozpowszechnianie plotek i sensacji, które nie są poparte faktami.
- Stosowanie nieetycznych metod dziennikarskich, takich jak szpiegowanie lub szantaż.
Historia żółtej prasy w Polsce
Pojęcie „żółta prasa” pojawiło się w Polsce po raz pierwszy w latach 20. XX wieku. Było ono używane w odniesieniu do gazet, które skupiały się na sensacjach i plotkach, często kosztem obiektywizmu i rzetelności.
Jednym z pierwszych przykładów żółtej prasy w Polsce była gazeta „Kurier Czerwony”, która ukazywała się w latach 1921-1939. Gazeta ta znana była z sensacyjnych artykułów o skandalach obyczajowych i politycznych.
W okresie międzywojennym popularne były również inne tytuły żółtej prasy, takie jak „Warszawski Kurier Wieczorny”, „Express Wieczorny” czy „Głos Poranny”. Te gazety często publikowały artykuły o morderstwa, wypadkach i innych wydarzeniach, które miały przyciągnąć uwagę czytelnika.
Po II wojnie światowej żółta prasa w Polsce nie była oficjalnie tolerowana przez władze komunistyczne. Jednak niektóre gazety, takie jak „Życie Warszawy” czy „Express Wieczorny”, często publikowały artykuły o skandalach obyczajowych i politycznych, które można uznać za żółte dziennikarstwo.
W latach 80. XX wieku, w okresie transformacji ustrojowej, żółta prasa zaczęła się rozwijać w Polsce. Powstały wówczas nowe tytuły, takie jak „Super Express”, „Fakt” czy „Życie na gorąco”, które skupiały się na sensacjach i plotkach.
Kontrowersje i popularność
Oprócz gazet, żółte dziennikarstwo jest również popularne w innych mediach, takich jak telewizja, radio i internet. W telewizji i radiu popularne są programy informacyjne i publicystyczne, które często skupiają się na skandalach i sensacjach. W internecie popularne są portale informacyjne, które często publikują artykuły o żółtych tematach.
Żółta prasa i żółte dziennikarstwo to pojęcia, które budzą wiele kontrowersji. Z jednej strony można je uznać za formę wolności słowa, która pozwala na poruszanie ważnych tematów w sposób, który przyciąga uwagę czytelnika. Z drugiej strony można też zarzucić żółtej prasie szerzenie dezorientacji i polaryzacji społeczeństwa.
W Polsce jest często krytykowana za szerzenie dezorientacji i polaryzacji społeczeństwa. Jednak jest ona również popularna, ponieważ dostarcza czytelnikom łatwych do przyswojenia informacji o bieżących wydarzeniach. „Super Express”, „Fakt” i „Życie na gorąco” to tytuły ze ścisłej czołówki sprzedaży i badań czytelnictwa w naszym kraju.
PRZERWA NA REKLAMĘ
Zobacz artykuły na podobny temat:
Nowe badanie PBC. Zaangażowanie w reklamę
Izabela Sawczak
Polskie Badania Czytelnictwa wprowadzają na stałe badanie rzeczywistych zachowań respondentów skupionych na reklamie prasowej. Celem nowego badania jest dostarczenie rynkowi danych dowodzących, że reklama w prasie spełnia ważne funkcje w mediaplanie: jest czytana z uwagą i skupieniem - angażuje czytelnika!
Aż 4,5 mln Polaków nigdy nie korzystało z internetu
Newseria Biznes
Pandemia uwydatniła problemy z wykluczeniem cyfrowym. Ma ono jednak nie tylko wymiar techniczny, związany z brakiem dostępu do urządzeń, oprogramowania czy sieci, ale i społeczny, związany z brakiem motywacji do korzystania z nowych technologii.
Kobiety w polskich mediach. Badanie Instytutu Monitorowania Mediów
Natalia Juszczak
W 2021 roku kobiet występujących jako ekspertki w najpopularniejszych telewizyjnych serwisach informacyjnych w Polsce było zaledwie 24%. Z kolei w 2022 mniej, bo już tylko 21% - wynika z analizy przeprowadzonej przez IMM dla Forbes Women Polska.
Widzowie programów informacyjnych w TV. Analiza MullenLowe
BARD
W strukturze widowni telewizyjnych dzienników zdecydowanie przeważają kobiety. Najwyraźniej w przypadku Faktów w TVN, najmniejsza różnica dotyczy programów informacyjnych TVP - wynika z badania przygotowanego przez do mediowy MullenLowe Mediahub dla Dziennik.pl.
Przyszłość mediów i telewizji. Raport The Future Laboratory i Sony
Newseria
Szybkie przechodzenie na rozwiązania cyfrowe sprawia, że media i telewizja wkraczają w okres eksperymentów i poszukiwań nowych pomysłów, mając bardzo mało ograniczeń. Dla konsumentów, którzy zyskują dostęp do mnóstwa nowych treści i wizji, jest to korzystne, ale dla branży rok 2022 będzie czasem ciężkiej próby.
Rynek Influencerów w Polsce 2023. Raport REACHaBLOGGER
Paweł Usakowski
Po ubiegłorocznym zawahaniu nastrojów w obliczu wojny na Ukrainie, w tegorocznym raporcie widać powracający wśród marketerów optymizm – zdecydowana większość zaplanowała na ten rok powiększenie budżetów na influencer marketing.
Radio DAB+. Czym jest cyfrowe nadawanie sygnału radiowego
Krzysztof Fiedorek
Technologia nadawania cyfrowego sygnału radiowego, w porównaniu z tradycyjnym radiem analogowym. zapewnia wyższą jakość dźwięku, lepszą odporność na zakłócenia i więcej dodatkowych funkcjonalności podczas transmisji. Jednak nie jest pozbawiona wad i budzi wątpliwości nadawców.